در روزگاران قديم, كوچكترين موجودات زنده ای كه مردم می شناختند آنهايی بودند كه به زحمت با چشم ديده می شوند. ولی آيا ممكن بود موجوداتی هم باشند كه با چشم ديده نشوند؟ اگر با چشم ديده نمی شدند، با چه وسيله ای ممكن بود آنها را ديد. البته در آن زمانم مردم به وسايلی می توانستند كاری كنند كه چيزهای خيلی كوچك بزرگتر از آنچه بودند نشان داده شوند. مثلاً بعضی ازمردم متوجه شده بودند كه اگر از ميان شيشه ای كه سطح آن منحنی باشد به چيزهای خيلی كوچك نگاه كنند, آنها بزرگتر از آنچه هستند به نظر می آيند. با اين همه, فقط در حدود سال 1650 ميلادی بود كه دانشمندان با اين شيشه های منحنی به چيزهای خيلی كوچك نگاه كردند و به دقت به بررسی آنها پرداختند . اسم اين شيشه ها را, كه سطح منحنی داشتند, عدسی گذاشتند, زير اشكال آنها مثل شكل دانه های عدس بود. معمولاً برای اينكه به چيزهای بسيار كوچك نگاه كنند, بيش از يك عدسی به كار می بردند. عدسی ها را در دو انتهای يك لوله فی جا می دادند. آنهارا طوری بر جا می دادند كه چيزهای بسيار كوچك بهتر ديده شوند. اسم اين لوله را, با عدسی هايی كه درون آن بود, ميكروسكوپ گذاشتند. ميكروسكوپ از دو واژه يونانی ميكرو, به معنی كوچك و سكوپ, به معنی ديدن, گرفته شده است. بنابراين ميكروسكوپ يعنی ديدن چيزهای كوچك. يكی از موجودات كوچك زنده كه دانشمندان بيش از همه آن را مورد مطالعه قرار دادند كك بود. برای همين بود كه اسم اولين ميكروسكوپ ها را شيشه های کكی گذاشته بودند. قبل از اختراع ميكروسكوپ در اواسط قرن هفدهم, مشاهده سلول مقدور نبود, زيرا سلول واحد بسيار كوچكی است كه با چشم غير مسلح قابل رويت نيست. روبرت هوك اول بار در سال 1665 زير ميكروسكوپ ابتدايی كه خود ساخته بود سلولهای مرده را در برش های چوب پنبه و نوعی كمك مشاهده كرد. اين سلولهای تو خالی و متصل به هم, شكل اتاقكهای لانه زنبور را داشتند و هوك آنها را سلولی ناميد كه به زبان لاتين مفهوم اتاقكهای كوچك را دارد. چند سال بعد طبيعت شناسی بنام آنتونی وان ليوون هوك سلولهای زنده را در قطره های آبی كه از بركه برداشته بود در زير ميكروسكوپ مشاهده كرد و آنها را جانوران كوچك ناميد. او چند نمونه خشك شده خود را بين سالهاي 1674 و 1687 به فرهنگستان سلطنتي لندن فرستاد. ليوون هوك بر روی هم توانست 419 ميكروسكوپ و عدسی بسازد. او هر بار كه عدسی يا ميكروسكوپ بهتری می ساخت, می توانست ميكرو ارگانيسمهای كوچكتری ببينید. در سال 1683 ميلادی, عدسی ديگری ساخت كه می توانست چيزهای خيلی كوچك را نشان دهد. ليوون هوك فكر می كرد كه اين چيزهای خيلی كوچك بايد موجودات زنده ای باشند. ولی اين چيزها به قدری كوچك بودند كه فقط مثل نقطه ها و ميله های كوچكی به نظر می آمدند. او نمی توانست عدسی ديگری بسازد كه آن قدر قوی باشد كه بتواند آنها را واضح نشان دهد. اين بود كه ناچار مطالعه آنها را رها كرد. بعدها اين چيزهای كوچك را كه او نخستين بار ديد باكتری ناميدند. باكتری از واژه ای يونانی به معنی ميله كوچك گرفته شده است. ليوون هوك نخستين كسی بود كه ميكروبها را ديد, و تا صد سال بعد هيچ كس ديگری پيدا نشد كه بتواند كاری بهتر از او انجام دهد. سر انجام, در سالهای دهه 1780 ميلادی, اوتوفريدريك مولر, زيست شناس دانماركی ترتيبی داد كه ميكروبها اندكی واضعتر نشان داده شوند. او نخستين كسی بود كه كوشيد تا باكتريها را برحسب شلهای متفاوت آنها به گروههای مختلف تقسيم كند. عدسيها برای اينكه چيزها را بزرگتر از آنچه هستند نشان دهند پرتوهای نور را می شكنند, ولی همه رنگ های نور را به يك اندازه نمی شكنند. نور معمولی تركيبی است از چندين رنگ. در آن زمان, وقتيكه ميكروسكوپها را طوری ميزان می كردند كه چيزهای كوچك را به يكی از اين چند رنگ بطور واضح نشان دهند, رنگهای ديگر مبهم می شدند. برای همين باكتريهايی كه زير ميكروسكوپ ديده می شدند مبهم به نظر می آمدند و مثل اين بود كه كرك رنگينی دورشان را گرفته باشد. ولی در سال 30 ميلادی, جوزف جكسون ليستر, عينكساز انگليسی كه سر و كارش با ساختن عدسی بود, دو نوع عدسی را با هم تركيب كرد. هر يك از آنها رنگها را به نحو متفاوتی می شكست. هر تاثيری كه يك عدسی در رنگها داشت, عكس آن تاثير را عدسی ديگر در آنها داشت, چنانكه يك عدسی تاثيرهای نامساعد عدسی ديگر را خنثی می كرد. به اين ترتيب, تركيب اين دو نوع عدسی با يكديگر سبب می شد كه چيزهای كوچك به رنگ اصلی خود و بطور واضح نشان داده شوند. با بهبود روشهای ميكروسكوپی, دانشمندان توانستند بافتهای گوناگون را بررسی كنند. اختراع ميكروسكوپ تحول بزرگی در علم زيست شناسی بوجود آورد. با به كارگيری اين ابزار قوی, بشر توانست ذراتی را كه با چشم ديده نمی شوند مشاهده كند: يك سلول جانوری را در نظر بگيريد كه قطر متوسط آن بين ۱۰تا۲۰ است این سلول ۵۰بار کوچکتر ازریزترین جسم قابل روئیت با چشم غیر مسلح است بنابراین تنها با اختراع میکروسوپ نوری بود که آدمی توانست سلول را ببیند.